Her yıl dünyada 12 milyon kişi kanser hastalığına yakalanmakta ve 7.6 milyon kişi de bu hastalıktan ölmektedir. Kanser konusunda toplumda farkındalık sağlanması ve toplum bilincinin geliştirilmesi kanserle mücadele de en etkili yöntemlerin başında gelmektedir. Günümüzde özellikle bu hedefe yönelik kanser eylem planları yapılmakta, tütün kontrolü, dengeli beslenme, fizik aktivite ve korunma odaklı kanser mücadele stratejileri oluşturulmaktadır.
Kanser sadece bir sağlık sorunu değil, sosyal, psikolojik ve ekonomik yönleri de olan ve hastayı ve hasta yakınlarını etkileyen çok yönlü bir problemdir. Her yaşta ve özellikle de gelişmekte olan ülkelerde görülmektedir. Bu önemli sağlık sorununa halkın dikkatinin çekilmesi ve toplumun kansere yönelik bilincinin arttırılması, farkındalık oluşturulması amacıyla 1-7 Nisan Kanser Haftası olarak belirlenmiştir. Bu sayede kanserle savaşa yönelik ilginin ve farkındalığın canlı tutulması amaçlanmaktadır.
Kanserin Belirtileri:
1-Biyolojik Risk Faktörleri: Yaş, cinsiyet ve ırk gibi fiziksel özelliklerdir. Fiziksel ve biyolojik özelliklerin, kanser için risk faktörü olup olmayacağı, kanserin tipine bağlıdır.
2- Çevresel Risk Faktörleri: Yaşadığınız ya da çalıştığınız çevre koşulları kanser gelişimi için risk faktörü olabilir. Ev ya da iş yerinde bulunan bazı maddeler, kanser riskini artırır. Asbest, radon, hava kirliliği, UV radyasyon, sigaraya maruz kalma çevresel risk faktörlerindendir.
3- Genetik Risk Faktörleri: Aileden kalıtımsal olarak geçen genlerle ilişkilidir.
4- Davranışsal Risk Faktörleri: Sigara içmek, diyet, egzersiz ve alkol tüketimi gibi değiştirebileceğiniz risk faktörleridir. Sigarayı bırakmak veya düzenli egzersizlerle kansere yakalanma riskinizi azaltabilirsiniz.
Kanserin belirtilerini bilmek hastalığın erken teşhisi açısından önemlidir, ancak bu belirtilerin birine veya daha fazlasına sahip olmak kişinin kanser olduğu anlamına da gelmez.
- Uzun süre iyileşmeyen yaralar
- Meme ve başka organlarda ele gelen şişlikler
- Beklenmeyen kanama ve akıntılar
- Yutma güçlüğü ve hazımsızlık
- Siğil ve benlerde belirgin değişiklikler
- Uzun süren ses kısıklığı
- Dışkılama veya idrar alışkanlıklarında değişiklik
- Nedeni açıklanamayan ateş ve zayıflama
- Öksürük ve horlama genel belirtilerdir.
İlimizde Sağlık Müdürlüğüne bağlı olarak çalışan KETEM(Kanser Erken Teşhis Tarama ve Eğitim Merkezi) de ücretsiz kanser taraması yapılmaktadır.
Taramasını yaptığımız kanserlerden biri olan MEME KANSERİ kadınlarda en sık görülen kanser türü olup, kadınlarda kansere bağlı ölümlerde birinci sırada yer almaktadır. Merkezimizde bunun için 40-69 yaş arasındaki kadınlara klinik meme muayenesi ve mamografi taramaları yapılmakta olup, 2 yılda bir yenilenmelidir.
Erken tanı ile büyük oranda tedavi edilebilen bir diğer kanser türü de RAHİM AĞZI KANSERİ’dir. Rahim ağzı kanseri taraması için yapılan test,’pap-smear’ testidir.30-65 yaş arasındaki bütün kadınlarımız bu taramayı yaptırmalı ve HPV testi ile desteklenmelidir ve 5 yılda bir yenilenmelidir.
KALIN BAĞIRSAK KANSERİ taramasında hedef nüfusumuz 50-70 yaş arasındaki kadın ve erkeklerdir. Kalın bağırsak kanseri, 2 yılda bir yapılan gaitada gizli kan (GGK) testi ile taranmaktadır.
Merkezimizde tüm taramalar ÜCRETSİZ olarak yapılmaktadır. Erken teşhisin çok önemli olduğu kanser hastalığına karşı tüm halkımızı dikkatli olmaya ve kontrol için sağlık merkezlerimize davet ediyorum.
Dr. Ertan DEĞİRMENCİOĞLU
İl Sağlık Müdürü