Günümüzde toplumda
hijyen uygulamalarının yaygınlaştırılması, önemli koruyucu sağlık
hizmetlerinden biri olarak değerlendirilmektedir. Hijyen sözcüğünün tanımı,
sağlıklı ortamın korunması amacıyla hastalığa neden olan her türlü etkenin
ortamdan uzaklaştırılmasıdır. Hijyeni sağlamada en temel kural, ellerin doğru
yöntem ile yıkanmasıdır. Konunun önemine dikkat çekmek amacıyla Birleşmiş
Milletler Çocuklara Yardım Fonu (UNİCEF), 15 Ekim tarihini "Dünya El Yıkama
Günü" olarak benimsemiş ve bunu yaygınlaştırmak için büyük bir çabaya
girmiştir. Dünyada 100’den fazla ülkede “Dünya El Yıkama Günü” kutlanmaktadır.
Etkinliğin amacı, tüm dünyada insanların ellerini su ve sabunla yıkamaya
özendirilmesi, bunun yalnızca bir günle sınırlı kalmayıp su ve sabunla el
yıkamaya yıl boyunca dikkat çekilmesi ve çocukların hijyen konusunda
bilgilendirilmesidir.
Günlük yaşamda en fazla
kirlenen organların başında eller geliyor. Eller temiz gibi görünseler de,
üzerlerinde gözle görülmeyen bakteri, virüs ve parazit yumurtaları gibi pek çok
hastalık yapıcı etken taşıyabiliyor. El yıkamak başta soğuk algınlığı olmak
üzere grip, ishal ve zatürree gibi solunum yolu enfeksiyon etkenleri olan
zararlı mikroorganizmaların bulaşmasını önlemek için en basit ve en etkili
yöntemdir.El yıkama alışkanlığının çocukluk döneminde, okul öncesi yaşlardan
itibaren verilmesi gerekir, anne babaların çocuklarına sık sık ellerini yıkama
konusunda telkinde bulunmalı, öncelikle de kendileri iyi model olmalıdırlar.
Küresel El Yıkama Günü
çocuklara ve okullara odaklanmıştır. Okullarında daha gelişkin hijyen
uygulamalarını öğrendikten sonra, çocuklar bu mesajları evlerine taşıyarak
değişimin özneleri olarak hareket edebilirler. El yıkama, birey ve toplum
sağlığının korunması açısından; basit, ucuz, toplumun her kesimi tarafından
uygulanabilir ve son derece etkili bir yöntemdir. Temizlik kişisel bir
konu olup rutini kişiden kişiye değişir. Fakat el temizliği gibi önemli
temizlik uygulamaları herkes için aynı olmalıdır.
Bu nedenle eller;
· Yemek hazırlamadan önce
· Yemeklerden önce ve
sonra
· Tuvaleti kullandıktan
sonra
· Çocukların altını
değiştirdikten sonra
· Pişmemiş gıdalara(özellikle
kırmızı et, tavuk, balık)temas ettikten sonra
· Bozulmuş gıda ve çöplere
temas ettikten sonra
· Toplumda ortak
kullanılan araçların kullanımından sonra (toplu taşıma araçları, para
alışverişi, telefon vb.)
· Kedi, köpek ve diğer tüm
hayvanlarla temas ettikten sonra
· Üst solunum yolu
sekresyonlarıyla temas ettikten sonra(hapşırma, öksürme vb.)mutlaka doğru
yöntemle iyice yıkanmalıdır.
Eller sadece su ile yıkandığında, kir bir
miktar uzaklaştırılmakta, ancak tam bir hijyena sağlanamamaktadır. Bu nedenle,
el temizliğinde su ile birlikte sabun kullanılması gerekmektedir. Katı el
sabunları ve sıvı sabunlar, aynı etkiye sahip olsalar da katı sabunlar
kullanıldıkları yer ve kullanım koşullarına bağlı olarak kirli kalabilmektedir.
Bu nedenle, özellikle toplu yaşanan yerlerde el temizliğinde sıvı sabunların
kullanımı tercih edilmelidir.
Ellerinizi düzenli olarak el yıkamayı
ihmal etmeyin, sağlıklı olmak elinizde unutmayın!
Dr.
Dursun KOÇ
İl
Sağlık Müdürü