İl Sağlık Müdürümüz Dr.
Koray OKUR,”1-7 Nisan Kanser Haftası”ile ilgili açıklamalarda
bulundu:
Kanser, dünyada ve ülkemizde
sebebi bilinen ölümler arasında kalp ve damar
hastalıklarından sonra ikinci
sırada yer alan önemli bir halk sağlığı sorunudur. Aynı
zamanda
yüksek tedavi maliyetleri
nedeniyle ülke ekonomilerinde ve iş gücünde çok ağır kayıplara
neden olabilmektedir. Oysa erken
teşhis edildiğinde tedavinin mümkün olduğu ve yaşam
kalitesinin artırılabildiği
kanser türleri olduğu düşünülürse korunmanın önemi daha da
artmaktadır. Teknolojinin ve
tıbbın ilerlemesi ile elde edilen sonuçların daha etkin
kullanılması ve halkı
bilgilendirme/bilinçlendirme/farkındalık kazandırma çalışmalarına
yoğunluk verilmesi amacıyla
düzenlenen “1- 7 Nisan Kanser Haftası” etkinlikleri, kanser
mücadelesinde oldukça önemli
bir yer tutmaktadır.
Kanser beraberinde getirdiği
sağlık sorunlarının yanı sıra, maddi ve manevi yönden
uzun süreli mücadele gerektiren
bir hastalıktır. Dünya Sağlık Örgütü’nün 2020 yılı
verilerine
göre; ilgili yılda küresel
bazda 19.2 milyon yeni kanser vakası tespit edilmişken, hastalığa
bağlı 9.9 milyon ölüm
gerçekleşmiştir. Dünya genelinde 75 yaşına kadar her 5 kişiden
1
kişinin kansere yakalanacağı
ve her 10 kişiden 1’inin ise kanser nedeniyle hayatını
kaybedeceği tahmin edilmektedir.
Dünyada ve ülkemizde ilk sıralarda yer alan kanser türleri
akciğer, meme ve kolorektal
kanserler olarak benzerlik göstermektedir.
Yine gelecek yıllarda dünya
nüfusunun artması, yaşlanması ve kansere yol açabilecek
risk faktörlerine daha çok ve
daha uzun süre maruz kalması ile birlikte gerek tanı konacak
kanser olgu sayısının gerekse
bahsi geçen hastalığa bağlı ekonomik, sosyolojik ve psikolojik
yükün artması
beklenmektedir.%90 çevresel, %10 oranında ise genetik faktörlere
bağlı olarak gelişmekte olan, çevresel faktörler arasında yer
alan; tütün kullanımı, alkol tüketimi, fazla kilolu
ve/veya obez olma ve
enfeksiyonlara maruziyetin engellenmesi yolu ile günümüzde %30-%50
oranında önlenebileceği
bilinmektedir. Özellikle ortaya çıkışının önlenebildiği,
taramalarla
ölümün engellenebildiği ve
erken teşhis edildiğinde tedavinin yaşam kalitesine çok şey
katabildiği kanser türleri göz
önüne alınırsa korunmanın önemi daha da artmaktadır.
Pandemi döneminde sağlıklı
beslenme ve fiziksel aktivitenin artırılması, tuz
kullanımının azaltılması,
tütün ve tütün ürünlerinin kullanılmaması hem kanserden
korunmada hem de salgınla
mücadelede önemli birer etkendir.
Yapılan çalışmalar yirmi
birinci yüzyılda kanser konusunda en önemli kontrol
stratejisinin korunma ve erken
teşhis olduğunu açıkça ortaya koymaktadır. Bu kapsamda;
kanserojen maddelerin tespiti,
risk faktörlerinden kaçınma, tarama ve erken tanı en önemli
önleme stratejileri arasında
yer almaktadır.
Erken teşhis oranlarında
herhangi bir düşüş yaşanmaması için taramaların pandemi
sürecinde de devam etmesi önem
arz etmektedir. Pandemi gerekçesiyle taramaların
ertelenmesi, ileri evre teşhis
oranlarında artışa neden olabilmektedir. Pandemi sürecinde söz
konusu kanser taramaları
"COVID-19 Pandemisinde Sağlık Kurumlarında Çalışma Rehberi
ve Enfeksiyon Kontrol Önlemleri"
doğrultusunda gerçekleştirilmelidir.
Kanser Erken Teşhis, Tarama
ve Eğitim Merkezleri (KETEM), Toplum Sağlığı
Merkezleri (TSM), Sağlıklı
Hayat Merkezleri (SHM), Aile Sağlığı Merkezleri (ASM) ve
Mobil Kanser Tarama
araçlarında:
➢ 40-69 yaş arası
kadınlara 2 yılda bir meme kanseri taraması
➢ 30-65 yaş arası
kadınlara 5 yılda bir rahim ağzı kanseri taraması
➢ 50-70 yaş arası kadın
ve erkeklere 2 yılda bir kalınbağırsak kanseri taramaları
ÜCRETSİZ olarak
yapılmaktadır.
Tarama sonrası sonucu pozitif ya
da şüpheli çıkan kişiler, tarama sonrası teşhis
merkezlerimize yönlendirilmekte
ve ileri tetkikleri yapılmaktadır. Teşhis ve tedavi hizmetleri
ikinci ve üçüncü basamak
sağlık kuruluşları tarafından yürütülmektedir.
Kansere karşı mücadelede
“Farkındalık ve Bilinç Düzeyinin Artırılması” önemli
diğer
bir strateji olup, ülkemizde
“Kanser Haftası” olarak kabul edilmiş olan Nisan ayının ilk
haftası
boyunca düzenlenen çeşitli
etkinliklerle konuya dikkat çekilmektedir. Her yıl 1-7 Nisan Ulusal
Kanser Haftasında, ülkemiz
açısından önemi giderek artan kanser hastalığına karşı
halkta
konuya ilişkin farkındalık
yaratmak, taramalara katılımı artırmak için düzenlenen bu
etkinliklerle halkı
bilgilendirmek ve bilinçlendirmek hedeflenmektedir. Ancak tüm bu
çalışmaların yılın bir
haftası ile sınırlı tutulmayıp yıl boyunca sürdürülmesi
kanserle
mücadelede akılda tutulması
gereken bir unsur olup önemli kazanımlar sağlayacaktır.
Dr. Koray OKUR
İl Sağlık Müdürü