YAZ AYLARINDA BESLENME
Yaz aylarında artan sıcaklıklar hem sağlığımız hem de beslenmemiz üzerinde oldukça etkilidir. Hava sıcaklıklarındaki yükseliş ve beslenme alışkanlıklarındaki değişikliklerle birlikte yüksek tansiyon, kalp yetmezliği ve koroner kalp hastalıklarında artış gözlenmektedir. Sıcak havalarda terleme ile ortaya çıkan su ve mineral kaybı sonucu baş dönmesi, bayılma hissi ve bulantı gibi sağlık problemleri görülebilir. Ayrıca özellikle bebek ve çocuklarda ishal görülme oranı artmakta; sıcak havalarda besinlerin bozulma riski yüksek olduğu için de besin kaynaklı zehirlenmeler sık görülmektedir. Ancak her mevsim olduğu gibi sağlıklı ve dengeli beslenme ile yaz aylarında sıklıkla görülen bu tür sağlık problemlerinin azaltılması mümkün olmaktadır.
Yaz aylarında beslenmede dikkat edilecek hususlar;
Beslenmemizde dikkat etmemiz gereken en önemli konu su tüketimidir. Sıcaklıklarla birlikte vücuttan su atımı da artacağı için günde en az 10-12 bardak su tüketiminin sağlanması gerekir. Ayrıca sıvı alımının karşılanmasında su dışında süt, ayran, soda, limonata, şekersiz kompostolar ve taze sıkılmış meyve suları doğru tercihlerdir.
Günde 3 ana ve 3 ara öğün yapılmalıdır. Öğün atlamamak hem kan şekerinizin düzende kalmasını sağlar hem de gereksiz atıştırmaların önüne geçer.
Günlük beslenmenizde 4 ana besin grubundan (süt ve süt ürünleri grubu; et,yumurta, kurubaklagiller grubu; ekmek, tahıl grubu ve meyve-sebze grubu) besinler yer almalıdır. Böylece yeterli ve dengeli beslenme sağlanmış olur.
Besinler yavaş ve iyi çiğneyerek tüketilmelidir. Çünkü doygunluk hissi yemek yenmeye başlandıktan 15-20 dakika sonra hissedilir.
Yağlı yiyeceklerden uzak durulmalıdır. Kızartma, kavurma gibi yağlı besinler yerine daha çok ızgara tercih edilmelidir.
Vücut direncimizin artması için mevsiminde taze sebze ve meyve tüketilmesi de ihmal edilmemesi gereken konular arasındadır. Günde 2-3 porsiyon sebze ve 4-5 porsiyon meyve tüketimim bağışıklık sistemimiz için gerekli olan vitamin ve mineral ihtiyacını karşılamaya yeterlidir.
Gıda zehirlenmeleri ve ishalden korunmak için dışarıda ve açıkta satılan yiyeceklerin tüketilmemesine; çabuk bozulan potansiyel riskli besinlerin(et,yumurta,süt ve balık vb.) açıkta bekletilmemesine dikkat edilememelidir. Ayrıca yiyeceklerin hazırlanması ve pişirilmesi sırasında hijyen kurallarına uyulması hususuna çok dikkat edilmelidir.
İshali olan kişilerin posasız ve yağsız besinleri tüketmesi gerekmektedir. Posa içeriği yüksek çiğ sebze ve meyveler, kuru baklagiller, tam tahıl ürünlerinden bu dönemde uzak durulmalıdır. Ayrıca kuruyemişler, şeker ve şekerli yiyecekler, çikolata, yağlı yiyeceklerden (kızartmalar, mayonez vb) kaçınılmalıdır. Bu dönemde kızartma yerine haşlama ve fırında pişirme yöntemleri uygulanmalıdır. Acılı ve fazla baharatlı besinler; sucuk, salam, pastırma gibi şarküteri ürünlerini tüketilmemelidir. Yağsız makarna ve pirinç pilavı, yayla çorba, yağsız beyaz peynir, yoğurt, kabuksuz elma, muz, şeftali, havuç, haşlanmış patates-patates püresi, haşlanmış yağsız et ve tavuk tüketilebilir. Ayrıca tuzlu ayran, taze sıkılmış meyve suları (elma, şeftali, kızılcık vb) ve bol bol temiz güvenilir su içilebilir. Beslenmeye dikkat edilmesine rağmen günde üç veya daha fazla sulu dışkılamanın olduğu ve 24 saatten daha uzun süren ishallerde en yakın sağlık merkezine başvurulması gerekir.
Sağlıklı günler dilerim.
Dr. Ertan DEĞİRMENCİOĞLU
İl Sağlık Müdürü